Tema 5

 4 yıl boyunca aldığımız derslerin hepsinin bana olumlu yönden bir şeyler kattığına inanıyorum. Aldığımız bu derslerde uygulama zamanlarının yani lablarının daha verimli geçirilmesi gerektiğine inanıyorum.Bazı dönemler aldığımız dersler beni zorladı ama geriye dönüp baktığımda bunların hepsinin bizim daha iyi bir öğretmen olmamızı sağlamak için olduğunu şimdi daha iyi anlıyorum. Açıkçası ilk başlarda bazı derslerin gereksiz olduğunu düşünüyordum ama sınıfları ilerledikçe aldığım o derslerin ne kadar önemli ve faydalı olduğunun farkına vardım. 4 boyunca aldığım eğitim benim iyi bir öğretmen olmam için gereken birçok yeterliliği bana kazandırdığına inanıyorum.

Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması sürecinde öğretmenlik mesleğine dair birçok bilgi öğrendik. 4 yıl boyunca aldığımız eğitimi bu derslerde uygulama fırsatımız oldu. Bu derslerin teorik kısmında yapılan sunumlar gayet bilgilendirici ve benim öğretmenlik mesleğini daha iyi tanımamı sağladı. Uygulama kısmında ise staja giderek yaparak ve yaşayarak gerçek bir öğretmen olmak için çok önemli tecrübeler kazandığımı düşünüyorum. 4 yıl boyunca bizleri iyi bir öğretmen olmamız için çaba gösteren bütün hocalarıma burada teşekkür ediyorum.

Tema 4

Öğretmenlik uygulamasında öncelikle öğretmenlik mesleğinin ne kadar emek ve fedakarlık gerektiren bir meslek olduğunu öğrendim. Açıkçası ilk başlarda kolay bir meslek olarak algılıyordum ama şimdi o düşüncem değişti. Öğretmenlik uygulamasını iletişim yönünden değerlendirirsem öğrencilerle nasıl konuşacağımı, onlara nasıl hitap edeceğimi, problem durumlarında onlarla nasıl bir dille konuşacağımı öğretmenlik uygulamasında yaşayarak öğrendim.

Sınıf yönetimi konusunda staj öğretmenlerimizi gözlemleyerek onların sınıf yönetiminde kullandıkları yöntemleri gözlemleyerek öğrenmeye çalıştık. Açıkçası stajda ders anlatıncaya kadar sınıf yönetiminin kolay olduğunu düşünüyordum ama dersi anlatınca zor bir iş olduğunu gördüm. Bu konuda öğretmenlerimizin de tavsiyeleri bizim kendimizi geliştirmemizi sağladı. Bir öğretmenin etkili bir şekilde ders işlemesi için sınıf yönetimini çok iyi şekilde yapması gerektiğini öğrendim. Ayrıca bu konuda birçok yaşantı geçirerek kendimizi daha da geliştirdiğimizi gördük.

Zaman yönetimi de etkili bir ders işleme için gereken koşullardan bir tanesidir. Zamanı iyi kullanamayan öğretmenlerin konuları ya tam işleyemez ya da hızlı bir şekilde öğrenciyi dikkate almadan konuyu işleyip geçer. Bu tür durumlar da düşmemek için iyi bir ders palanının hazırlamasını gerektiğini öğrendik. Ayrıca derse gelemeden anlatılacak konuya da hazırlık yaparak gelmemiz gerektiğini öğrendim.

Öğretmenlik uygulamasında değerlendirme konusunda öğrenciyi hem süreç hem de sonucu kriter alarak değerlendirmenin en etkili yöntemlerden olduğunu öğrendik. Çünkü direk sonuç odaklı bir değerlendirme öğrenciyi olumsuz etkileyebiliyor. Özellikle küçük yaştaki çocukları değerlendirirken onların ilgisini çekecek türde etkinlikler hazırlayarak yapmak öğrencilerin değerlendirme sürecini istekli ve mutlu bir şekilde yapmalarını sağlar. Staj yaparken öğretmenimiz sürekli bu tarz değerlendirme etkinlikleri yapardı buda öğrencilerin motivasyonunu ve isteklerini gerçekten artırıyordu. Ayrıca öğrencinin gelişimini sürekli takip etmenin öğrenci başarısı açısından oldukça önemli olduğunu öğrendim.

Mesleki gelişim açısından değerlendirmeye gelirsek kendimizi sürekli geliştirmemiz gerektiğini, yeni teknolojileri sürekli takip edip aktif olarak kullanmamızı, farklı öğrenme tekniklerinden yararlanmamızı, farklı görüşlere açık olmamızı öğrendim. Teknoloji konusunda diğer öğretmenlere yardımcı ve rehber olmalıyız. 

Tema 3

21 Yüzyıl Öğrenci ve Öğretmen Yeterlilikleri

Yirmi birinci yüzyıl içinde meydana gelen bilimsel, teknolojik, sosyal, kültürel gelişmelerin etkisiyle toplumlarda önemli bir değişime uğramaktadır. Bu değişimler etkilerini sadece makro düzeydeki sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel ve eğitim yapılarında değil aynı zamanda aile ve okul gibi küçük yapıları ve bu yapıların içinde bulunan anne-baba, çocuklar, öğrenciler ve öğretmenler üzerinde de etkilerini göstermektedir. Toplumların günümüz koşullarına uyum sağlamaları ve sürdürmeleri için günümüz öğrencilerinin birtakım yeterliliklere sahip olması gerekir. Bu özelliklerden bazıları: Kendi kültürel değerlerini benimsemiş, toplumsal sorunların farkın olan ve bunlara çözümler üretebilen, işbirliği yapabilen, yaratıcı, karar verme, yeni bilgi ve becerilere sahip, bilgi okuryazarı, milli değerlere karşı saygılı, bilimsel araştırmalar yapabilen ve toplumun kalkınmasına katkıda bulunan vb yeterliliklere sahip olmalarını gerektirmektedir. Söz konusu özelliklere sahip bir gençliğin yetiştirilmesi ise ancak eğitim sistemi aracılığıyla gerçekleşebilmektedir (EARGED, 2011: 4-6). Yapılandırmacı eğitim felsefesiyle yukarıda söz edilen değişim ve gelişmeleri eğitim sistemine kazandırmayı hedefleyen yeni programlar geliştirilmeye çalışılmaktadır. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı bu yaklaşımın seçilmesinin temel sebebi sürekli bir değişim içinde olan dünyayı takip edebilecek, üretilen bilgi ve birikime ulaşabilecek ve kullanabilecek, bireysel farklılıkları ne olursa olsun, araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri gelişmiş vatandaşlar yetiştirmek olduğunu belirtmektedir (TTKB, 2005: 8-16).

ISTE (b.t.) içinde yaşadığımız dijital dünyada öğrencilerin etkili öğrenmeler gerçekleştirmeler için bir takım standartlara sahip olması gerektiğini vurgulamıştır. Bu standartları; yaratıcılık ve yenilik, iletişim ve işbirliği, araştırma ve bilgi akışı, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme, dijital vatandaşlık ve teknoloji kullanımı ve kavramlar şeklinde gruplandırmıştır.

21. yüzyılda karmaşık bilgiler içinden işine yarayanı seçebilen parçaları birleştirebilen, sezgi, empati ve anlayış geliştirmiş, sosyal, kültürel ve siyasal kimlik geliştirmiş öğrencilere ihtiyaç vardır. Bilgi toplumunun hızlı gelişimi toplumun genelinde bilgi seviyesinde artışı hem talep etmekte, hem de kolaylaştırmaktadır. Dolayısıyla, eğitimin sürekliliği ve gereğine inanan bireylere ihtiyaç vardır ( Genç, Eryaman, 2008). 21. yüzyılda eğitimin temel odak noktası; iletişim, yüksek derecede nitelikli problem çözme becerisi, bilimsel ve teknolojik okuryazarlık yeterliliğine sahip öğrenciler yetiştirmektir. (Hesapçıoğlu, 1996, s. 21). Öğrencilerin sürekli gelişen teknoloji ve bilgi toplumunda yeni bilgi ve beceri alanlarında kendini geliştirmesi, problem çözme ve analiz yeteneklerine sahip olması, karmaşık bilgi yığınları içerisinde işine yarayan bilgileri seçebilmesini öğrenmesi gerekmektedir. Bu süreçte, öğretmen merkezli bir eğitim anlayışı yerine öğrenen merkezli bir eğitim anlayışı hayata geçirilerek, öğrencilere 21. yüzyılın yeni bilgi ve becerileri kazandırılmalıdır. (Aytaç, 2003).

İçinde yaşadığımız çağın gerekliliği olarak öğrenenlerin bilgiyi üreten ve yöneten, problemlere çözüm üreten, problemlere farklı bakış açılarından bakabilecek güce sahip olmaları gerekir. 21.yüzyıl da okuryazarlık temel bilgisayar becerilerini de kapsayacaktır. Bilgisayar okur-yazarı kavramı ile birlikte kişi, teknolojiden, teknolojinin boyutlarından, özelliklerinden haberdar olmalı ve internet aracılığı ile bilgiye çok kolay ulaşabilmelidir. İçinde bulunduğumuz çağın bir gereği olarak, öğrenenler; öğrenmeyi öğrenen bir anlayışla karşımıza çıkmaktadır.  Öğrenenler bir olay hakkında geniş boyutlu düşünebilme, farklı fikirleri karşılaştırabilmeli ve bir alandaki problemi çözerken başka alandaki bilgilerini kullanabilme becerisini kazanmalıdır. Öğrenciler sınırlıda olsa farklı söylemler hakkında bilgi sahibi olmalı ve bunlara eleştirel olarak bakabilmelidir.  (Öznacar,2010).

21. yüzyıl bilgiye hükmedenlerin egemen olduğu bir çağ olacaktır. Bu çerçevede eğitim programları bilgiyi tüketen değil üreten, sorumluluk alabilen, bağımsız, aktif, iletişim becerisi yüksek ve işbirliği yapabilen öğrenciler yetiştirmek zorundadır(Elkatmış, 2014). 21. yüzyıl eğitim amaçları içinde öğrencilerin bilgiye nasıl ulaşacakları ve bu bilgileri edindikleri becerileri ile uygulayarak nasıl kullanacaklarına ilişkin beceriler önem kazanmıştır. Öğrencilerin gerçek yaşamla baş edebilmeleri için; sorgulayan, araştıran, keşfeden ve hayata geçiren bireyler olarak eğitilmesi gereklidir (Tok, Sevinç 2010).

21. yüzyıl öğretmenleri olarak bizler öğrenciye rehberlik eden, bilgiyi direk olarak veren değil de öğrencini bulmasını sağlayan, öğrencilere karşı saygılı, hoşgörülü olan, derslerde teknoloji etkin olarak kullanmakla kalmayıp diğer branş öğretmenlerine de örnek olmak, dersleri destekleyici etkileşimli materyaller tasarlayan, alanında uzman olan, kendini sürekli geliştiren, yeniliklere açık olan, derslerde öğrenciyi aktif kılacak yöntemlere ağırlık veren birer öğretmen olmalıyız.

Öğretmen; toleranslı, sabırlı, yaratıcı, arkadaşça ve esnek olmalıdır. Çağın öğretmeni, şeffaf, açık kafalı, evrensel kültür, ekonomi, enerji ve çevre sorunlarına duyarlı olmalıdır. İletişimi güçlü olmalı, iyi bir konuşmacı olduğu kadar, iyi bir de dinleyici olmalıdır. Entelektüel etkinliklere açık, ancak rutinci ve çok tekrarlayıcı olmaktan da kaçınmalıdır (EARGED, 2011: 4-6). 21.yüzyıl öğretmeni öğrenciyi, Eğitim-Öğretim etkinliğinin tam merkezine yerleştirmeli, ezbere  dayalı tekniklerden kesinlikle kaçınmalıdır. Öğretmen, ulusal dil ve kültürü, kıskançlık derecesinde korumalı, ulusal tarih ve değerlerin bilincinde olmalı, bunlardan olumlu çıkarmalarda bulunabilmelidir. Öğretmen, sıcak bir öğrenme iklimini, soğuk bir öğrenme iklimine dönüştürmemek için öğrencilerinin, hayal gücü, düşünce, mizah oyun ve hobilerini asla küçümsememelidir (Saçlı, 2005: 43).

Öğretmen olarak bizler öğrencilerin sosyal, girişimci, yaratıcı, işbirliği yapabilmesine fırsat veren etkinlikler yapmalıyız. Öğrenci hata yaptığı zaman onun bu hatasını öğrencini kişiliğini hedef alacak şekilde konuşmalar yapmamalıyız. Öğrencileri yeri geldi mi arkadaş gibi onların sorunların dinlemeli ve elimizden geldiğince onlara yardımcı olmalıyız. Sınıfta bulunan bütün öğrencilere eşit ölçüde yaklaşmalıyız. Öğrenciler bir hata yaptığı zaman onlar direk yargılama yerine sorunun kaynağın araştırmalıyız. Öğretmen yaptığı, yapacağı tüm hal ve hareketlerle öğrencilere örnek bir model olmalıdır. Öğretmen sınıf yönetimi konusunda da gereken yeterliliklere sahip olmalıdır. Sınıfın yönetimini öğrencilerle belirlediği kurallar doğrultusunda sağlamalıdır. Öğretmen yeri geldiğinde bazı öğrenci davranışlarını görmezden gelebilir bazılarına ise gereken dönütü verebilir. Bu davranışlar yapılma sıklığı veya dersin işlenişini engelleyecek durumlara göre değişir. Sınıf yönetimini sağlamanın en etkili yolu tüm öğrencileri aktif bir şekilde derse dahil etmektir. Ayrıca öğretmen zaman yönetimi de iyi bir şekilde sağlamalıdır. Çünkü zaman yönetimi dersin etkili bir şekilde işlenmesinde oldukça önemlidir. Zamanı iyi bir şekilde kullanamayan öğretmen dersin konuları yetiştiremez yetiştirse bile öğrencileri derse aktif bir şekilde katılımlarını sağlamadan dersi verimsiz şekilde işler ve geçer. Buda ders sürecini olumsuz etkiler. Öğretmen değerlendirme yaparken bazı kriterleri göz önünde bulundurmalıdır. Öğretmen eğer sınav yapmışsa bu sınavın değerlendirmesini yapmadan bir cevap kağıdı hazırlamalı ve öğrencilerin isimlerine bakamadan kağıtları okumalıdır. Bu şekilde iyi bir değerlendirme yapmış olur. Öğretmen dersi bir proje yaptırarak değerlendirme yapacaksa burada hem süreci hem de ortaya çıkan ürünü değerlendirmelidir. Buradan yola çıkarak öğretmen kullandığı yöntem, teknik ve materyale uygun bir değerlendirme yapmalıdır.

Kaynaklar

·         Günüç, S., Odabaşı, H. F., & Kuzu, A. (2013). 21. Yüzyıl Öğrenci Özelliklerinin Öğretmen Adayları Tarafından Tanımlanması: Bir Twitter Uygulaması/The Defining Characterıstıcs of Students of The 21st Century By Student Teachers: A Twitter Activity. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436-455.

·         Einstein, A. GELECEĞİN ÖĞRENEN PROFİLİ Ayşen ÖZNACAR Öğretmen Akademisi Vakfı Kısmi Zamanlı Eğitmen “Bildiklerimizi zannettiklerimiz, öğrenebileceklerimizin önündeki en büyük engeldir”.

·         Elkatmış, M. (1997). İlköğretim Programlarının Yurttaş Profili. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 01-13.

·         Emel, T. O. K., & SEVİNÇ, M. BAŞARILI ZEKA KURAMINA DAYALI EĞİTİM UYGULAMALARI.

·         Genç, S. Z., & Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigmasi. Sosyal Bilimler Dergisi, 89-102.

·         Özdemir, A. Ş., & Çanakçı, O. (2005). Okul Deneyimi I dersinin öğretmen adaylarının öğretim-öğrenme kavramlarına ve öğretmen-öğrenci rollerine bakış açıları üzerindeki etkileri. İlköğretim online, 4(1).

·         MEB 21. yüzyıl öğrenci profili. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015, http://www.meb.gov.tr/earged/earged/21.%20yy_og_pro.pdf

·         Saçlı, Ömer Asım (2005). “21. Yüzyıl Türkiyesi’nin Öğretmenini Yetiştirmek”, Eğitime Bakış 3, 42- 45.

NOT: Yorum yaparken Tema 3 tıklayarak yorumlarınızı yapabilirsiniz.

Tema 2

Okul deneyimi dersi ve öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında okulda staj yapmaya başladım. Bu süreç boyunca okuldaki bizlerden sorumlu olan öğretmenimiz bize karşı gayet hoşgörülü ve sevecen tavırlarıyla bize stajı yapmayı kolaylaştırdı ve sevdirdi. Ders sonlarında bizlere dersleri nasıl işlememiz gerektiğini, öğrencilere nasıl davranmamız gerektiği hakkında bilgiler vererek bizlerin daha da tecrübe kazanmamızı sağladı. Ayrıca bizlere staj süreci boyunca ufakta olsa sorumluluk verip öğrencilerle ilgilenmemizi istemesi ve ders sonunda öğrencilerin durumlarını sorması bizlerin staj sürecini ciddi bir iş olduğunu tekrardan hatırlattı. Tabi ki işler her zaman yolunda gitmiyordu bazen sorun çıkaran öğrenciler olduğunda öğretmenimiz olaya öğrenciyi incitmeyecek şekilde müdahale ediyordu buda yine bizlere bu tür olaylar karşısında nasıl davranmamız gerektiği hakkında bilgi veriyordu. Tüm bu yardımlarından dolayı hocamıza teşekkür ediyorum.

Staj dönemi boyunca üniversite hocalarımızda dönemin başında bizleri süreçle bilgilendirerek staja daha çabuk alışmamızı sağladı. Ayrıca üniversite hocalarımız dönem boyunca yaptıkları sunumlarda bizlere bir öğretmenin nasıl olmasını, öğretmenlik mesleğinin önemini, zorluklarını, avantajlarını vs konularda bizleri bilgilendirerek gelecekte karşılaşacağımız sorunları çözmemizde bizlere yardımcı oldular. Süreç boyunca bizlere yaptırdıkları etkinlikler de bizlerin kendi gelişimimizi görmemizi ve kendimizi sürekli olarak geliştirmemizi sağladı. Bunlardan dolayı da üniversite hocalarımıza teşekkür ederim.

Tema 1

İyi bir öğretmeni genel olarak tanımlarsak öğrencilerine karşı hoşgörülü davranan, öğrencilerini koşulsuz seven, onlara karşı saygılı davranan, öğrencilerle etkili iletişim kurabilen, yeri geldiğinde onlarla arkadaş olan, mesleki alanında kendini sürekli geliştiren bir öğretmen olarak tanımlaya biliriz. 

İyi bir öğretmende bulunması gereken önemli özelliklerden biriside etkili iletişim kurabilmektir. Öğrenciyle etkili iletişim kuramayan öğretmen etkili bir öğretim süreci yürütemez. İletişim çift yönlü bir süreçtir bu sebeple öğretmen dersin büyük bölümünde sürekli olarak öğrenciye dönüt vermeli ve öğrenciyi ders boyunca aktif olmasını sağlamalıdır. Öğrencilerle etkili iletişim kuran bir öğretmen ders sürecini de verimli bir şekilde işlemiş olur. Ayrıca öğrencilere gerektiğinde uyarı vermeli gerektiğinde de öğrenciyi pekiştirmelidir bunlarda etkili iletişimin sonuçlarıdır. Ayrıca öğretmen öğrencilerle konuşurken yargılayıcı bir dil kullanmamalı ve öğrencilerin kişiliklerinin hedef alacak cümleler kaçınmalıdır. Öğrenmenin etkili iletişim kurmasını sağlayan bir diğer etkende empatidir. Öğretmen öğrencinin yaşadığı duyguları anlamazsa yani empati kurmazsa etkili bir iletişim kuramaz.

İyi bir öğretmen sınıfın yönetimi öğretim sürecini aksatmayacak bir şekilde sağlamalıdır. Öğretmen sınıf yönetimi sağlarken cezaya başvurmamalı öğrencinin kişiliğini hedef alacak davranış veya cümlelerden kaçınmalıdır. Sınıfın yönetimini öğrencilerle belirlediği kurallar doğrultusunda sağlamalıdır. Öğretmen yeri geldiğinde bazı öğrenci davranışlarını görmezden gelebilir bazılarına ise  gereken dönütü verebilir. Bu davranışlar yapılma sıklığı veya dersin işlenişini engelleyecek durumlara göre değişir. Sınıf yönetimini sağlamanın en etkili yolu tüm öğrencileri aktif bir şekilde derse dahil etmektir. Bunu başaran öğretmen sınıfı da yönetmiş olur.

Zaman yönetimi dersi sağlıklı iletmesi açsından oldukça önemlidir. Öğretmen dersi işlerken zamanı iyi bir şekilde kullanmazsa işleyeceği konuları yetiştiremez veya öğrencileri sürece katmadan dersi anlatır geçer. Bunların önüne geçmek için öğretmenin ders planlamasını iyi bir şekilde ve tüm olasılıkları düşünerek hazırlamalıdır. Böylelikle öğretmen etkinliklere ve ders anlatımına gereken zamanı etkili bir şekilde kullanmış olur. 

Değerlendirme işlemi öğretim sürecinin önemli bir yerini oluşturur. Öğretmen değerlendirme yaparken bazı kriterleri göz önünde bulundurmalıdır. Öğretmen eğer sınav yapmışsa bu sınavın değerlendirmesini yapmadan bir cevap kağıdı hazırlamalı ve öğrencilerin isimlerine bakamadan kağıtları okumalıdır. Bu şekilde iyi bir değerlendirme yapmış olur. Öğretmen dersi bir proje yaptırarak değerlendirme yapacaksa burada hem süreci hem de ortaya çıkan ürünü değerlendirmelidir. Buradan yola çıkarak öğretmen kullandığı yöntem, teknik ve materyale uygun bir değerlendirme yapmalıdır.

İyi bir öğretmen mesleki açıdan kendisini sürekli geliştiren yenileyen öğretmendir. Hem kendi alanındaki gelişmeleri takip etmek hem de güncel teknolojiyi takip etmek öğretmenlerin görevidir. Bu şekilde öğretmen meslek içi eğitim kurslarına, konferanslara, öğretmen projelerine vb etkinliklere katılarak kendini geliştirmelidir.